Rabu, 18 Desember 2013

Sejarah Cilacap

BAB I
SEJARAH KABUPATEN CILACAP

A.    Kawontenan Alam
                 Kabupaten Cilacap minangka  tlatah ingkang paling wiyar wonten ing profinsi Jawi Tengah ingkang wonten ing antaranipun 10804-300 - 1090300300 bujur timur lan 70300 - 70450200 garis lintang selatan. Wiyaripun inggih menika 225.360,840 Ha ingkang dipunperang dados 24 Kecamatan, 269 Desa, ugi 15 Kelurahan. Tlatah ingkang paling inggil menika kecamatan Dayeuluhur, 198 m saking toya seganten saha tlatah ingkang paling andhap menika kecamatan Cilacap Tengah inggih menika 6m saking toya seganten. Jarak paling tebih saking kilen dumugi wetan 152 km wiwit kecamatan Dayeuluhur dumugi kecamatan Nusawungu saha jarak saking ler dumugi kidul 35 km inggih menika wiwit kecamatan Sampang dumugi kecamatan Cilacap Tengah. Kabupaten Cilacap dipunwatesi dening 4 (sekawan) tlatah inggih menika :

·         Ler            : Kab. Banyumas, Kab. Brebes, saha Kab. Kuningan(Jabar)
·         Kidul        : Samudra Hindia
·         Kilen        : Kab. Ciamis, Kota Banjar (Jabar)
·         Wetan       : Kab. Kebumen

     Kawontenan suhu wonten ing kabupaten Cilacap kirang langkung 220c dumugi 350c saha curah hujan kinten-kinten antawis 114 ml (0-597 ml/sasi).

Sabin
63.097 ha
Pekarangan / Bangunan
32.917 ha
Tegalan
45.224 ha
Wana Warga
  4.206 ha
Wana Nagari
43.519 ha
Huma
    719 ha
Tegalan Warga
  9.579 ha
Rawa / Tambak / Kolam
  3.863 ha
Lintunipun
10.575 ha
Gambaran Umum Demografis
Daftar P4B miturut jinis kelamin periode tahun 2008
NO
KECAMATAN
KAKUNG
PUTRI
JUMLAH
1
 ADIPALA
42.560
40.796
83.356
2
 BANTARSARI
39.897
38.408
78.305
3
 BINANGUN
30.669
30.332
61.001
4
 CILACAP SELATAN
41.145
40.070
81.215
5
 CILACAP TENGAH
42.091
40.805
82.898
6
 CILACAP UTARA
38.839
37.373
76.212
7
 CIMANGGU
51.383
50.739
102.122
8
 CIPARI
31.688
31.370
63.058
9
 DAYEUHLUHUR
24.970
25.249
50.219
10
 GANDRUNGMANGU
52.921
51.458
104.379
11
 JERUKLEGI
41.010
39.659
80.669
12
 KAMPUNG LAUT
8.255
7.648
15.903
13
 KARANG PUCUNG
43.096
42.345
85.441
14
 KAWUNGANTEN
40.848
39.370
80.218
15
 KEDUNGREJA
44.725
42.619
87.501
16
 KESUGIHAN
64.877
62.858
127.735
17
 KROYA
55.507
54.053
109.560
18
 MAJENANG
63.826
62.628
126.454
19
 MAOS
23.168
23.100
46.268
20
 NUSAWUNGU
38.099
37.305
75.404
21
 PATIMUAN
22.875
22.113
44.989
22
 SAMPANG
20.670
20.125
40.795
23
 SIDAREJA
28.626
28.561
57.201
24
 WANAREJA
49.782
49.555
99.337

 TOTAL
 941.527
918.539
 1.860.240
Sumber Data : Kantor Kependudukan dan Catatan Sipil Kab. Cilacap
                                    Potensi Unggulan wonten ing Kabupaten Cilacap inggih menika :
  1. Babagan Perikanan saha Kelautan
a.       Perikanan seganten
Kagungan garis pasisir panjangipun 105 km saha wiyaripun panggenan tangkepan menika 5200 km2. Sarana ingkang mbiyantu inggih menika: Pelabuhan Perikanan Samudera Cilacap (PPSC) kanthi kapasitas 250 kapal, dipunjangkepi dermaga, bengkel mesin kapal, papan kangge nyade ulam (TPI), depot BBM, galangan kapal, pabrik es saha cold storage ( wadah kangge pendingin).
b.      Perikanan darat
Papan kangge ngasilaken ulam toya tawar wonten ing sedaya kecamatan wonten ing kabupaten Cilacap kanthi rerincen :
-          Potensi papan tambak             : 12.000 ha
-          Potensi budi daya ulam tawar :   3.219 ha
-          Potensi Pembenihan                :       360 ha
  1. Babagan Industri
Industri ingkang nyengkuyung ekonomi wonten ing kabupaten Cilacap inggih menika antawisipun :
-          PT Pertamina UP IV                           : Pangolah BBM
-          PT Holcim Indonesia Tbk                   : Industri Semen
-          PT Waroeng Batok Industry               : Pangolah Kajeng
-          PT IndustriSandang II Unit Patal       : papan kangge damel benang tenun
-          PT Panganmas Inti Persada                : Pangolah tepung terigu
-          PT Juifa Internasional Food                : Pengalengan ulam
-          PT Toxindo Prima                               : Pembekuan Ulam saha Urang
-          PT Lautan Murti                                 : Pembekuan Ulam saha Urang
-          PT Sumber Segara Prima Daya           : PLTU
Wonten ugi usaha alit ingkang kagungan potensi ageng, kadosta : gendhis krambil, sriping pisang, sriping sukun, sale pisang, ulam asin, krupuk ulam tengiri, jampi tradisional, anyaman bambu, keset sabut krambil, kerajinan tas,selo hias, kramik hias, damel gitar, boneka fibre, lukisan wulu, lukisan kaca, kerajinan kerang, kerajinan kulit ulampari, lsp.
  1. Babagan Pertambangan
Miturut asiling inventarisasi bakal kedhukan, Kabupaten Cilacap kagungan potensi asil tambang antawisipun :
a.       Emas
Tambang emas menika mapan wonten ing Dhusun Sedahayu Kecamatan Majenang kanthi wiyar 2000 ha saha kadar ingkang warna-warni wiwit 2-7 gram per ton.
b.      Bentonit
Mapan wonten ing Dhusun Surian saha Tayem Kecamatan Karang Pucung kaliyan wonten ing Dhusun Bulu Payung ugi Pesanggrahan Kecamatan Kesugihan.
c.       Trass
Mapan wonten ing Dhusun Bantarpanjang saha Bantarmangu Kecamatan Cimanggu.
d.      Pasir Besi
Mapan wonten ing pesisir seganten Dhusun Welahan Wetan dumugi Dhusun Jetis ingkang kagungan kadar Fe 52,16%.
e.       Lisah saha Gas Bumi
Lisah saha Gas Bumi wonten ing Dhusun Cipari Kecamatan Dipari, sampun katindakaken eksplorasi  dhumateng cebakan ingkang dipuntindakaken dening LUNDIN BANYHUMAS BV. Kanthi nindakaken pemboran sumur uji sumur taruhan Jati I ) dumugi lebetipun maksimal 15.000 ft kanthi dudutan boten sae.
f.       Batubara
Indikasi wontenipun batubara saged dipuntingali kanthi wontenipun seselan wonten ing  tlatah Kecamatan Dayeuhluhur. Asiling panaliten Pamarentah
Kabupaten Cilacap sesarengan kaliyan CV. Multi Geosintek taun 2003
ingkang sampun dipuntindakaken ngasilaken dudutan bilih batubara ingkang wonten menika batubara muda( lignite) kanthi nile kalori <4.500 kcal/kg. Cadangan batubara ugi wonten ing Dhusun Cidadap Kecamatan Karangpucung kanthi asil analisa proksimat PT Star Polaris pada Mei 2006, nile kalori potensi batubara kasebat antawis 3724 dumugi 3890 cal/gr (adb).
g.      Talk
Cadangan wonten ing Kecamatan Karang Pucung, anangingdereng dipuneksplirasi kanthi tliti.
h.      Andesit
Cadangan Andesit utawi ingkang biasanipun dipunsebat sela redi wonten ing saperangan dhusun ing Kecamatan  Kesugihan (± 1.500.00m3, kanthi siti panutup / Overburden (OB) kinten-kinten 0,5 - 2meter), Kecamatan Jeruklegi inggih menika Dhusun Karang Kemiri (1.500.000 m3,     OB 2-4 meter) Desa Ciwuni (300.000 m3, OB 0,5 – 1 meter), ugi wonten ing Kecamatan  Majenang saha Kecamatan Dayeuhluhur.
i.        Gamping
Mapan wonten ing Nusa Nusakambangan kanthi cacahipun cadangan dumugi 1.170.000.000 ton awujud Gamping Terumbu ingkang sakmenika saweg dipunpundhuti dening PT Holcim. Komposisi gamping kasebat inggih menika CaO>50%; MgO<1%. Cadangan gamping wonten ing Dhusun Tayem Kecamatan Karang Pucung kanthi komposisi CaO>50%:  MgO<1%. Saperangan wonten ing Dhusun Tayem Kecamatan Karng Pucung kanthi komposisi CaO>50%, MgO,1% ingkang awujud lensa-lensa.
j.        Wedhi Lepen saha Wedhi Sela
Mapan wonten ing Lepen Serayu, Cijalu, Citanduy, Cibaganjing, Cebeet, saha
Cikawung, ingkang sakmenika dipuntindakaken dening Penambang rakyat.
k.      Lempung/endut
Mapan wonten ing Kecamatan Jeruk Legi (wonten ing tambang PT Holcim) saha wonten ing pinten-penten papan ing Kecamatan Adipala kanthi kandutan SiO2 56,6 %, Al2O3 16,08%, Fe2O3 10,47%, Na20 1,58%; K2O 1,58% kanthi kandutan mineral monmorelonite, kwarsa dan albite.
l.        Siti Urug
Papanipun wonten ing Kecamatan Adipala, Kesugihan, saha Jeruk legi
  1. Babagan Perhubungan
a.       Pelabuhan Tanjung Intan
Pelabuhan Tanjung Intan sampun saged kangge bongkar muat skala nasional ugi Internasional.
b.      Bandara Tunggul Wulung
Bandara kasebat namung saged dipunginakaken kangge penerbangan motor mabur jinis CN 235/F27.
c.       Angkutan Sepur
Ing stasiun menika wonten sepur kangge penumpang ugi wonten ingkang kangge barang. Ingkang kangge penumpang, wonten ingkang jinis ekonomi, bisnis, saha eksekutif kanthi jurusan Jakarta, Bandung, saha Surabaya.

d.      Terminal Bis/ Angkatan Darat
Ing terminal bis, wonten angkutan padhusunan, antar kitha, saha antar profinsi.

  1. Babagan Perkebunan saha Kehutanan
a.      Perkebunan Karet Rakyat
Kagungan papan ingkang kagarap wonten ing Kecamatan Dayeuh Luhur, Wanareja, saha Cipari. Asilipun awujud karet sheet garing. Asil kebon lintunipun antawisipun: krambil, vanili, empon-empon, sereh wangi, kakao, ugi jarak.
b.      Kehutanan
Asil wana ingkang kaserat wonten ing kabupaten Cilacap inggih menika jinis Jati, mahoni, saha Albasia. Papanipun wonten ing sedaya kecamatan kecuali eks kotip.
  1. Babagan Pertanian saha Peternakan
a.       Tetanen
Tetenen wonten ing Kabupaten Cilacap kagungan opotensi ingkang ageng saha papan ingkang wiyar. Asiling tetanen ingkang paling kathah inggih menika pantun, kedele, jagung, saha woh-wohan kadosta pisang, pelem, rambutan, sukun, nangka, kates, semangka, saha jeruk siam.
b.      Ternak
Wonten saperangan tlatah ingkang dados papan agribisnis wonten Kabupaten Cilacap inggih menika :
-          Lembu potong; wonten ing Kecamatan Adipala, Kawunganten, Jeruk Legi, saha Wanareja.
-          Lembu Kereman; wonten ing Kecamatan Cilacap Utara, Kawunganten, Wanareja, Jeruk Legi, saha Nusawungu.
-          Menda Pernakan Etawa(PE);  wonten ing Kecamatan Karang Pucung, saha Kroya.
-          Menda; wonten ing Kecamatan Nusawungu, Kroya, Kawunganten, Maos, saha Sampang.
-          Bebek; wonten ing Kecamatan Binangun, Sampang, Nusawungu, saha Patimuan.
-          Ayam Ras Pedaging; wonten ing Kecamatan Cimanggu, Majenang, Dayeuhluhur,saha Karang Pucung.
  1. Babagan Kesehatan
Sarana kasehatan dipunjangkepi kaliyan sarana Griya sakit, Puskesmas, Griya sakit kangge babaran, saha apotek utawi toko obat ingkang sampun sumebar wonten ing sedaya tlatah.
  1. Babagan Perdagangan (dol tinumbas)
Sarana kangge dol tinumbas ingkang nyengkuyung perekonomian Kabupaten Cilacap wonten mawarni-warni, inggih menika :
- Peken modern / Super market           : 2 iji
- Mini market / swalayan                     : 12 iji
- Peken tradisional / umum                 : 85 iji
- Peken ulam saha kewan                    : 5 iji
- TPI Propinsi saha Kabupaten            : 11 iji
- Pertokoan / Ruko                              : 965 unit
B.     Lambang Daerah saha Bupati

v  Kota CilacapLambang Daerah






1.      Wujudipun lambang
a.       Lambang Daerah wujudipun Perisai  ingkang kagungan sudut siku-siku kalih iji wonten ing nginggil saha setunggal sudut tumpul wonten ing ngandhjap ingkang dados titik temu kalih sisi sudut siku-siku ingkang dipunwujudaken kaliyan garis lengkung.
b.      Ukuranipun inggih menika kalih banding tiga
c.       Wonten ing nginggil lambang daerah wonten seratan CILACAP ingkang mujudaken namanipun kabupaten daerah tingkat II Cilacap
d.      Wonten ing lambang daerah wonten gambar lintang segi gangsal, Tugu Pahlawan, Malap latu, Ombak seganten kidul, Sekar Wijayakusuma, Ulam Hiu, Pantun, Kapas saha godhongipun.
2.      Tegesipun wujud lambang
a.       Lintang segi gangsal, nggadhahi teges kaluhuran kakajengan masarakat daerah ingkang adhedhasar piwucalan.
b.      Tugu Pahlawan saha MalapApi wonten ing antaranipun ombak laut kidul ateges perjuangan heroik masarakat daerah, wonten ing jaman revolusi 1945, wonten pundi kathah putra-putra daerah ingkang gugur dados korban kangge madegaken saha nyengkuyung Bangsa saha Nagari Republik Indonesia. Malap Api saking sisih kiwa ugi tengen nginggil ateges bilih tlatah menika wiwit revolusi dumugi sakmenika adhedhasarPancasila. Tugu Pahlawan madeg jejeg wonten ing nginggilipun ombak seganten kidul, kanthi tilepan ombak cacah sekawan, angka sekawan menika dipungayutaken kaliyan malap api ingkang ateges itungan gangsal, pramila tegesipun lambang menika bilih perjuangan ingkang berkobar saking masarakat tlatah menika wiwit jaman revolusi 1945 adhedhasar Undang-Undang Dasar 1945 saha jiwa 1945.
c.       Sekar Wijaya Kusuma, lambang menika awujud sekar ingkang kagungan kelopak cacahipun sekawan godhong sekar gangsal. Wijaya Kusuma menika lambang khas daerah saha boten saged dipunpisah saking sejarah Indonesia wonten ing jaman rumiyin, ingkang mujudaken lambang Wahyu Nagari( wekdal taksih wujud kedaton), Wijaya Kusuma menika ingkang dados nami patepang khas saha lambang gesang tlatah saha namung wonten ugi gesang wonten ing Kabupaten Cilacap kemawon.
d.      Pantun saha Kapas, ateges kaluhuran kakajengan masarakat daerah ingkang tumut aktif mujudaken kakajengan bangsa tumuju masarakat ingkang adil saha makmur. Pantun saha Kapas ateges pakaryan masarakat wonten ing babagan pangan saha sandang.Cacahipun pantun wonten pitulas, kapas wolu, saha dipungayutaken kaliyan Wijaya Kusuma ingkang kagungan kelopak sekawan saha godhong sukma gangsal mujudaken keramatipun Proklamasi pitulas wolu sekawan gangsal.
e.       Ulam Hiu, ateges bilih Kabupaten Cilacap menika tlatah seganten kidul ingkang ngasilaken ulam, saha saperang masarakatipun menika nelayan ingkang tumut nglambangaken kemakmuran wonten ing babagan pangan saha ngasilaken devisa kangge Nagari Republik Indonesia.

3.      Warna lambang saha tegesipun
a.       Abrit : kawantunan, kauletan, kawaspadan, saha nglambangaken perjuangan ingkang gagah berani saking masrakat daerah wiwit revormasi dumugi samenika.
b.      Kuning emas: kaluhuran ambekta tugas saha nglampahaken ancasing bangsa saha Nagari Republik Indonesia.
c.       Pethak: kasucen jiwa masarakat tlatah Cilacap anggenipun ngemban tugas nglampahi ancasing bangsa  sahga nagari, saha jiwa perjuangan pahlawan ’45 dados tuladha kangge masarakatKabupaten Cilacap.
d.      Cemeng : sipat tenang saha tabah masarakat daerah anggenipun ngemban tugas saha nglampahi ancasipun bangsa.
e.       Ijem: kasuburan saha kamakmuran daerah.
f.       Biru seganten: Kabupaten Cilacap mapan wonten ing seganten kidul.
g.      Sedaya warna: kapribaden masarakat Kabupaten Cilacap.
h.      Wujud Lambang Daerah kagungan wujud-wujud ingkang persegi, tekukan ingkang mujudaken kathah babagan ingkang mujudaken wilangan sekawan saha gangsal inggih menika kangge ngengetaken jiwa 45 saha Kamardikan Republik Indonesia wonten ing 17 Agustus 1945.
4.      Katamtuan panggenanipun warna
a.       Merah hati,  kangge warna dhasar.
b.      Kuning Emas,  kangge Lintang Segi Gangsal, Malap Api, Butir Pantun.
c.       Pethak, kangge Tugu Pahlawan, Sekar Wijaya Kusuma, Ulam Hiu, Ombak Seganten, Kapas, Seratan, Garis Pinggir, saha Garis Bagian.
d.      Cemeng, kangge warna dhasar seratan CILACAP saha kapas.
e.       Ijem, kangge godhong kelopak kapas saha pangkal pantun.
f.       Biru, kangge Seganten saha Gendera Lambang.

v  Nama-Nama Bupati Cilacap
1.      Bupati I (pertama)  : Raden Toemenggung Tjakrawerdana II       (1856-1873)
2.      Bupati II                 : Raden Toemenggung Tjakrawerdana III      (1873-1875)
3.      Bupati III               : Raden Toemenggung Tjakrawerdana IV      (1875-1881)
4.      Bupati IV               : Raden Mas Adipati Tjakrawerdana              (1882-1927)
5.      Bupati V                 : Raden Mas Adipati Tria Tjakrasewaja          (1927-1950)
6.      Bupati VI               : Raden Mas Soetodjo                                                (1950-1952)
7.      Bupati VII              : P. Witono                                                      (1952-1954)
8.      Bupati VIII                        :Mas Kadri                                                      (1954-1958)
9.      Bupati IX               : Daniel Alexander Santosa                            (1958-1965)
10.  Bupati X                 : Letkol. Inf. Hadi Soetomo                           (1965-1968)
11.  Bupati XI               : Letkol. Inf. Kartabrata                                  (1968-1974)
12.  Bupati XII              : Letkol. Alteleri H. R. Yunus Kuslan Mukmin(1974-1979)
13.  Bupati XIII                        : Letkol. Inf. Poejono Pranjoto                       (1979-1987)
14.  Bupati XIV                        : Letkol. H. Mohamad Supardi                       (1987-1997)
15.  Bupati XV              : Letkol. Inf. H. Herry Tabri Karta                 (1997-2002)
16.  Bupati XVI                        : H. Probo Yulastoro, S. Sos., MM.                (2002-2009)
17.  Bupati XVII           : H. Tatto Suwarto Pamuji                              (2009-sekarang)

C.     Papan wisata
Papan wisata ingkang wonten ing Kabupaten Cilacap antawisipun:
a.       Pesisir Teluk Penyu, wiyaripun kirang langkung 14ha
b.      Benteng Pendem , dipunmadegaken dening tentara Walanda taun 1861-1877 ingkang wiyaripun 6,5 ha ingkang dados salah satunggaling papan wisata andalan.
c.       Nusakambangan, wiyaripun 11.510,55 ha ingkang wonten saklebetipun wonten pinten-pinten guwa, sekawan Lembaga Pemasyarakatan(LP) inggih menika LP Besi, LP Batu, LP Permisan, LP Kembang Kuning (penjara menika dipunmadegaken taun1908-1950), saha Benteng Klinker.
d.      Wisata bahari wonten ing Segara Anakan, wiyaripun 40.000 ha saha tlatah pesisir kidul ingkang kagungan prau wisata ingkang cacahipun enem.
e.       Kampoeng Laut, papan padhususnan ingkang sisih kiwa tengenipun menika toya.
f.       Papan wisata lintunipun inggih menika: pesisir Widara Payung, Toya Benter, Curug, Redi Srandhil( wonten ing kec. Adipala), pesisir Srandhil, Redi Selok, Rawa Bendungan, Wana  Payau, pesisir Permisan saha pesisir Jetis(kec. Nusawungu), lsp.

D.    Asiling Pakaryan
1.      Tas Jago/ Kepek, menika wujud pakaryan masarakat kecamatan Nusawungu. Kepek saged dipundamel saking rotan utawi plastik.
2.      Pakaryan bambu kadosta; caping saha wuwu ingkang dipundamel dening masarakat Dhusun Klumprit Kec. Nusawungu.
3.      Pakaryan Kerang, dipundamel dening masarakat pesisir seganten kidul ingkang caket kaliyan Teluk Penyu.
4.      Bathik tulis, bathik tulis menika dipundamel dening masarakat kec. Maos, sakmenika sampun ngrembaka dumugi kec. Nusawungu.

E.     Jajanan Miraos

1.      Ikan Asin, menika dipundamel saking ulam senten ingkang dipunasinaken saha dipungaringaken, saged wujud ulam ingkang ageng ugi ingkang alit.
2.      Jambal Roti, ulam asin ingkang dipundamel saking ulam Jambal ingkang gurih saha ageng, biasanipun wonten ingkang sampun dipunkethok kados roti.
3.      Sambal Tuna, biasanipun dipunlebetaken kaleng kados Sarden kanthi baekal dhasar ulam Tuna, raosipun pedes gurih, biasanipun dipundamel lawuh utawi kangge camboran damel sekul goreng.
4.      Nopia, kados roti warnanipun pethak bunder-bunder, wosipun inggih menika camboran gendhis jawi, caranipun damel kanthi dipuntempelaken kwali.
5.      Lanting, wujudipun bunder tengahipun bolong kados donat, ananging atos gurih, warnanipun pethak utawi abrit. Dipundamel saking tela dipungoreng.
6.      Abon Tuna, raosipun gurih saha serat-serat ulam Tunanipun kraos sanget, warnanipun pethak, biasanipun kangge lawuh dhahar.
7.      Terasi, ingkang beda saking trasi Cilacap inggih menika raosipun ingkang werna-werni.
8.      Sambel teri saha Sambel Urang, raosipun pedes gurih, biasanipun kangge dhahar, camboran sekul goreng utawi mi goreng.
9.      Sale Pisang, dipundamel saking pisang ingkang dipungaringaken, raosipun manissaha gurih, biasananipun dimodifikasi kaliyan wuwuhan keju saha coklat wonten nginggilipun.
10.  Kripik Tempe, dipundamel saking mendoan ingkang dipungoreng garing sanget, tipis, persegi, warnanipun coklat, gurih, biasanipun dipundhahar kaliyan soto utawi mi.
11.  Kripik bayem, dipundamel saking bayem ingkang dipugoreng ngangge gandum. Saged dipundhahar piyambakan kangge cemilan utawi kangge lawuh sekul.
12.  Kripik Sukun saha Stik Sukun, woh-wohan menika kathah sanget wonten ing Cilacap, sukun ingkang asalipun sampun empuk saha gurih menika sampun dumugi manca, Ratu Inggris nate ndahar saha nyemat sukun menika buah roti dipundamel kripik dipugoreng garing. Dene stik Sukun menika wujudipun panjang-panjang.
13.  Krupuk Tengiri, dipundamel saking ulam tengiri, raosipun gurih.




















BAB II
ISINIPUN CARIYOS BABAD KADIPATEN DONAN

Menawi cariyos Kerajaan Nusatembini asalipun saking Hindhu Budha, kamangka cariyos Kadipaten Donan kinten-kinten menika mulanipun ngrembakanipun Islam wonten ing Tanag Jawa. Donan mapan wonten ing tlatah perangan ler, sakmenika mlebet ing Kitha Cilacap.
                        Wonten ing cariyos menika dipunandharaken bilih Donan rumiyin menika wana. Tlatah menika wiwit dipunbikak dados tlatah panggenan migrasi priyantun Banyumas. Salah satunggaling ingkang manggen wonten Donan inggih menika rombongan Raden Ronggosengoro utusan saking Adipati Mrapat, putra mantu saking Adipati Wirasaba. Raden Ronggosengoro kaliyan rombonganipun mapan wonten papan menika. Panjenenganpipun taberi anggenipun mimpin rakyat kanthi ngewahi tlatah Donan ingkang asalipun sepen dados papan ingkang rame. Ronggosengoro lajeng dipundadosaken Adipati wonten ing Donan dening Adipati Wirasaba.
                        Wonten ing sakngandhapipun pamarentahan Adipati Ronggosengoro, tlatah Donan sekedhik mbaka sekedhik ewah dados papan ingkang rame saha makmur.  Masarakatipun gesang kacekapan, boten kirang ageman saha dhaharan. Keamananipun kajagi pramila masarakat boten kraos kwatir anggenipun mapan wonten tlatah Donan menika.
                        Kawontenan Donan ingkang aman saha tentrem dados kaganggu  nalika wonten makluk aneh wonten ing tlatah Donan, inggih menika peksi ingkang ageng sanget ingkang kaliyan masarakat Donan dipunwastani “Garuda Beri”.  Peksi buta menika mangani kewan-kewan gadhahanipun masarakat wonten ngriku, saha mejahi tiyang ingkang ngayomi kewanipun piyambak. Peksi menika mapan wonten ing Nusakambangan. Kangge ngadhepi peksi menika, Adipati saha masarakat Donan sampun usaha ngangge cara menapa kemawon, ananging boten nate kasil.
                        Awit saking boten nate kasil menika, Adipati pados cara lintunipun. Adipati dipunparingi cara saking ahli nujumipun ingkang ngendika bilih peksi menika saged dipunkalahaken kalih pusaka Kasultanan Demak, pramila, panjenenganipun sowan dhateng Kasultanan Demak kangge ngampil pusaka Demak anama Kyai Tilam Upih. Panyuwunan Adipati menika dipuntampi dening Sultan Demak. Anaging sasampunipun pusaka menika dipunampil, boten wonten ingka ng saged ngginakaken kanthi sae kangge mejahi Garuda Beri menika.
                        Awit saking menika, kangge mbucak bebeyan ingkang wonten ing Donan, kamangke, Adipati ngawontenaken sayembara. Wonten ing sayembara kasebat Adipati njanjekaken putrinipun kangge sinten kemawon ingkang saged mejahi Garuda Beri menika.
                        Sayembara menika narik kawigatosan para Adipati Anom wonten ing tlatah lintunipun. Sedaya sami rawuh kangge mbuktikaken kasaktenan anggenipun merangi kewan ingkang mbayani kasebat. Sedaya sami ngremenaken hadiah wujud putri ingkang ayu sanget. Ananging sedaya boten wonten ingkang kasil ingkang saged wrantas Garuda Beri. Malah sami mlayu kawedosan saha wonten ingkang cidra, saperangan ugi wonten ingkang murungaken niatipun tumut sayembara.
                        Kanthi boten kasilipun para Adipat Anom ndherek sayembara, pramila Adipati dados boten gadhah pangarepan. Adipati asring mendel kangge menggalih kados pundi ngalahaken kewan menika supados masarakat tentrem malih. Wonten ing kawontenan menika, rawuh pangeneman ingkang gagah saha alus. Jejaka menika anama “Santri Undig” ingkang dipunsebat ugi Bagus Santri. Wonten ing ngajengipun Adipati Donan, piyambakipun ngaturaken ancasipun kangge ngabdi wonten ing Kadipaten Donan, piyambakipun badhe nyambut damel menapa kemawon dhawuhipun Adipati kanthi raos hurmat. Mireng aturipun jejaka menika kala wau, Adipati boten ngraos awrat, saha nampi kanthi raos bingah saha kanthi sarat supados saguh mejahi Garuda Beri ingkang nyusahaken masarakatipun menika. Dhawuh ingkang awrat menika dipunsaguhi dening Santri Undig.
                        Estunipun Bagus Santri menika utusan saking Demak. Piyambakipun dipunutus Sultan Demak kangge mundhut malih pusaka Demak ingkang ampuh, “Cis Tilam Upih” ingkang sampun dangu boten wonten ing Kasultanan. Kanthi dipuntampi dados hamba Adipati Donan saha kasil nangkep Garuda Beri, pramila piyambakipun gadhah kakarepan pusaka Demak kasebat saged dipunpundhut malih.
                        Santri Undig boten langsung nangkep Garuda Beri. Kangge sawekdal, piyambakipun kedah mapan wonten ing Kadipaten Donan kangge nyinau kawontenan babaya kasebat. Sasampunipun saperangan wekdal mapan wonten ing Donan, piyambakipun sowan dhateng Adipati kangge ngaturaken uneg-unegipun. Sapisan, saderengipun mrantas Garuda Beri, piyambakipun langkung rumiyin nyuwun supados dipundamelaken luwangan ingkang jeronipun seinggil tiyang. Kaping kalih, piyambakipun nyuwun supados dipunsamaptakaken bakal pethak wiyaripun sahasta. Kaping tiga, piyambakipun dipunparengaken kangge ngampil pusaka Cis Tilam Upih. Panyuwunan Bagus Santri langsung dipunsaguhi dening Adipati. Ananging, panyuwunan angka tiga nembe saged dipunparingi sasampunipun bagus Santri paring kapitadosan dhateng Adipati bilih Garuda Beri menika namung sage dipunkalahaken kaliyan Cis Tilam Upih.
                        Kanthi dipunparinginipun sedaya anyuwunan, bagus Santri lajeng nyamaptakaken kangge nangkep Garuda Beri. Sasampunipun sedaya kalengkapan sampun samapta, Bagus Santri mundhut toya wudhu saha sholat kaliyan ndonga supados dipunridhoni dening Alloh anggenipun nglampahi tugas ingkang awrat kasebat. Sabibaripun sembahyang saha maos donga wilujeng, Santri Undig  ngagem bekal pethak saking Adipati Donan. Bekal pethak menika dipunginakaken kangge mbungkus badanipun piyambak dumugi boten katingal badanipun saha mujud pethak. Kanthi ngagem ageman menika, saking jarak tebih boten katingal kados tiyang. Saking jarak tebih langkung katingal kados lembu ingkang lulangipun pethak. Ancasipun Bagus Santri, kanthi ageman pethak ingkang nyrupani kewan, Garuda Beri badhe nyaketi saha nerkam. Wonten ing posisi makaten, piyambakipun tumuju dhateng papan kabuka dipunmadegakenipun pondhok kanthi tiyang inggil. Boten tebih saking papan menika wonten luwang sainggil tiyang kangge papan perang kaliya Garuda Beri.
                        Prastawa tarungipun Bagus Santri kaliyan Garuda Beri nimbali sedaya tiyang kangge mirsani. Masarakat Donan kanthi raos kwatos ngentosi wekdal dipunwontenakenipun tarung menika.
                        Ngentosi maranipun makluk aneh, Bagus Santri sila wonten ing panggok kalih semedi kaliyan nyuwun tetulungipun Gusti ingkang Kwaos supados sage nglampahi misi sucinipun, mejahi Garuda Beri. Boten dangu, saking sisih kidul (Nusakambangan) katingal wonten ayangan cemeng wonten angkasa ingkang nyaketi Bagus Santri. Masarakat ingkang mirsani sami wedos saha taken-taken wonten ing manah menapa ingkang badhe kadadosan. Garuda Beri menika nganggep bilih pethak-pethak menika lembu, saha mapinten-pinten ngubengi papan menika dumugi Garuda Beri menika pitados bilih menika mangsa ingkang eco. Lajeng Garuda Beri nyamber. Bagus Santri sampun samapta paring perlawanan. Arikala Garuda Beri nyamber, Bagus Santri mlebet ing lowang siti. Garuda Beri ngadeg wonten ing nginggil lowangan, lajeng Bagus Santri nancepaken Cis Tilam Upih  wonten ing sikilipun. Peksi menika njerit kalara-lara saha mabur malih wonten angkasa.
                        Garuda Beri ingkang sampun tatu wonten ing sikilipun, sampun boten kagungan keseimbangan malih, lajeng menclok wonten ing wit ketapang wonten pinggir seganten Cilacap. Wit menika boten saged nahan awratipun peksi dumugi bengkok ngantos siti. Garuda Beri mabur malih, ananging awit saking tatu ingkang saya parah, namung saged mabur endhep. Amargi sampun boten kiat anggenipun mabur, Garuda Beri menika dhawah wonten ing sisih lepen boten tebih saking Lepen Donan sisih wetan.
                        Tiyang-tiyang sami pitados bilih cariyos pejahipun peksi menika dipunbuktikaken kaliyan peninggalan sejarah inggih menika “Grumbul Ketapang Dengklok”. Tegesipun papan panggenen wit ketapang ingkang bengkok amargi boten kiat nahan awratipun Garuda Beri ingkang saweg sakit caket pejahipun.
                        Kasuksesanipun Bagus Santri mejahi Garuda Beri dipunsambut katresnanipun masarakat Kadepaten Donan. Katresnan katingal sanget wonten ing Adipati Donan ingkang kagambaraken kanthi nyingkep Bagus Santri. Masarakat boten kwatos malih saha Adipati ngraos kasil anggenipun nylametaken masarakatipun.
                        Adipati Donan boten supe kaliyan janjinipun, panjenenganipun langsung maringaken putrinipun ingkang ayu sanget dhateng Bagus Santri, ananging Bagus Santri  boten nampi putri kasebat. Bagus Santri malah maringaken putri menika kangge dados garwanipun Adipati Bagong, inggih menika Adipati Limbangan. Bagus Santri boten nampi amargi dereng kapengen krama saha taksih remen berkelana nyebaraken Agama Islam.
                        Bagus Santri ingkang taberi menika pranyata Sunan Kalijaga. Panjenenganipun pikantuk dhawuh saking Sultan Demak kangge mados saha mundhut pusaka Demak Cis Tilam Upih. Kanthi makaten, cariyos Kadipaten Donan dipunpanggih dados wiwitipun panyebaran Islam wonten ing tlatah Cilacap.



BAB III
NDHUDHAH PIWUCAL LUHUR
1.      Kapitadosan
Raos kapitadosan menika wigati sanget wonten ing satengahing gesang. Wonten ing cariyos Babad Kadipaten Donan menika kagambaraken raos pitados ingkang sae sanget inggih menika antawisipun:
-           Masarakat dhateng Adipati Donan, kapitadosan masarakat dhateng Adipati Donan menika kagambaraken bilih masarakat nyengkuyung usahanipun Adipati, boten nesu dhateng Adipatinipun saha pitados sanget bilih pamarentahan Adipati Ronggosengoro saged ngadhepi saha ngrampungaken sedaya prekawis ageng ing tlatah Donan.
-          Adipati Donan dhateng Bagus Santri, Adipati Donan pitados sanget bilih Bagus Santri saged mbiyantu ngadhepi prekawis awrat ngalahaken Garuda Beri. Adipati Donan maringi sedaya panyuwunan Bagus Santri ingkang dipunbetahaken kangge mejahi Garuda Beri.
2.      Ikhlas
Raos ikhlas kagambaraken dening Bagus Santri ingkang boten badhe pikantuk putrinipun Adipati Donan. Ancasipun namung manut dhawuh Adipati Demak mundhut Cis Tilam Upih kanthi mbiyantu Adipati Donan supados enggal-enggal dipunginakaken lajeng dipunwangsulaken malih dhateng Kadipaten Demak.
3.      Pasrawungan
Para masarakat Kadipaten Donan sami guyub rukun, sami usaha sesarengan, kagungan raos satunggal nasib, bingah-bingah sareng, ugi sisah dipunraosaken sareng.
4.      Tanggel jawab
Tanggel jawab kagambaraken dening Adipati Donan ingkang boten kasupen dhateng amanahipun dados Adipati ingkang kedah ngayomi saha mimpin masarakatipun. Arikala wonten bebaya saha raos kwatos, enggal-enggal dipunrampungaken supados masarakat saha tlatah Donan tentrem, guyub saha rukun.
BAB IV
PAMRAYOGI
                        Kita minangka masarakat saha pelajar kedah mangertos tlatahipun piyambak. Tlatah menika ngemot sejarah ingkang kagungan piwucalan sae. Sabibaripun kula damel tugas “Ngungak Isinipun Babad Kadipaten Donan” menika, kula kinten seserepan babagan sejarahipun kitha panggenan kita sedaya menika kedah dipunsinau. Boten namung sinau wonten ing kelas kemawon. Kanthi tugas menika kita saged maos buku sejarah ingkang wonten ing Perpusda, Dinas Pendidikan, Dinas Kebudayaan, blog tlatahipun piyambak-piyambak, saha panggenan lintunipun.
                        Seserepan babagan tlatah menika saged kangge muwuwuhi raos remen kaliyan tlatahipun kita sedaya. Jati dhiri ugi saged dipunwujudaken kanthi seserepan menika. Sumangga kita sedaya sampun ngantos supe kaliyan tlatah saha jati dhiri kita kanthi pados seserepan ingkang kathah.
                       











KAPUSTAKAN
http://www.cilacapkab.go.id. Diunduh pada tanggal 21 April 2013.
https://www.google.com/search?q=batik+cilacap. Diunduh pada tanggal 21 April 2013.
https://www.google.com/search?q=kabupaten-cilacap. Diunduh pada tanggal 21 April 2013.
https://www.google.com/search?q=kerajinan+kerang+cilacap. Diunduh pada tanggal 21 April 2013.
https://www.google.com/search?q=obyek-wisata-alam-cilacap. Diunduh pada tanggal 21 April 2013.
https://www.google.com/search?q=oleh-oleh+khas+cilacap. Diunduh pada tanggal 21 April 2013.
https://www.google.com/search?q=telukpenyu.jpg. Diunduh pada tanggal 21 April 2013.
Trijono, Bambang, Soelistyanto. 2008. Atlas Pendidikan Kabupaten Cilacap. Cilacap: Wahana Karya Grafika.
________. 1975. Buku Sejarah Cilacap. Cilacap: Pemerintah Kabupaten Daerah Tk.II Cilacap.






LAMPIRAN








 





          Kilang Pertamina Cilacap                                              Pesisir Teluk Penyu







 





                         Pesisir Permisan                                              Kampoeng Laut




                        Segara Anakan                                                Pesisir Widara Payung




                        Kripik Tempe                                                              Sale Pisang













 





                        Lanthing                                                                      Sambal Tuna







 





                        Nopia                                                              Jambal Roti







 





Sambel Teri & Sembal Urang                                        Kripik Bayem                         




                        Krupuk Tengiri                                                Trasi Urang






 





                        Abon Teri                                                                    Ulam Asin





                        Tudung/caping                                                            Bathik Maos





                                
                                 Kepek                                                                 Kerang

Tidak ada komentar:

Posting Komentar